SPOŁECZNY INSPEKTOR PRACY

Jeżeli w zakładzie pracy działają zakładowe organizacje związkowe, wówczas pracownicy  mają prawo do szczególnego nadzoru nad warunkami pracy, które  daje im ustawa o społecznej inspekcji pracy.

Społeczna Inspekcja Pracy jest służbą społeczną pełnioną przez pracowników w celu zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz ochronę uprawnień pracowniczych określonych w prawie pracy. Społeczna inspekcja pracy reprezentuje wszystkich pracowników i jest kierowana przez zakładowe organizacje związkowe.

Społecznym inspektorem pracy może być pracownik danego zakładu pracy, który jest członkiem związku zawodowego i nie zajmuje stanowiska kierownika zakładu pracy lub stanowiska kierowniczego bezpośrednio podległego kierownikowi zakładu. Społecznym inspektorem pracy może być również pracownik zakładu nie będący członkiem związku zawodowego.

Zakładowy społeczny inspektor pracy powinien posiadać co najmniej pięcioletni staż pracy w branży, do której należy zakład i co najmniej dwuletni staż w danym zakładzie.

Społecznych inspektorów pracy wybierają pracownicy zakładu pracy na 4-letnią kadencję.

Zakładowych i oddziałowych (wydziałowych) SIP wybiera:

    w zakładach pracy lub oddziałach (wydziałach) liczących do 300 pracowników – ogólne zebranie pracowników zakładu pracy lub oddziału (wydziału);

    w zakładach pracy lub oddziałach (wydziałach) liczących  powyżej 300 pracowników:

    zakładowego społecznego inspektora pracy – zebrania oddziałowych (wydziałowych) i grupowych społecznych inspektorów pracy,

    oddziałowego (wydziałowego) społecznego inspektora pracy – zebranie grupowych społecznych inspektorów pracy.

Grupowych społecznych inspektorów pracy wybiera ogólne zebranie pracowników komórek organizacyjnych oddziału (wydziału).

Jakie zadania realizuje społeczny inspektor pracy?

Społeczny inspektor pracy ma prawo:

    a) kontrolować stan budynków, maszyn, urządzeń technicznych i sanitarnych z punktu widzenia bezpieczeństwa i higieny pracy;
    b) kontrolować przestrzeganie przepisów prawa pracy w zakładzie pracy;
    c) brać udział w ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy;
    d) brać udział w analizowaniu przyczyn powstawania wypadków przy pracy;
    e) uczestniczyć w przeprowadzaniu społecznych przeglądów warunków pracy;
    f) opiniować projekty planów poprawy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy;
    g) podejmować działania na rzecz aktywnego udziału pracowników zakładu pracy w kształtowaniu właściwych warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.

Jakie są uprawnienia społecznego inspektora pracy?

W celu wykonywania swoich zadań społeczny inspektor pracy ma prawo wstępu w każdym czasie do pomieszczeń i urządzeń zakładu pracy. Może również żądać od kierownika zakładu pracy oraz od samych pracowników informacji i dokumentów we wszystkich sprawach wchodzących w zakres jego kompetencji, o których mowa w art. 4 ustawy o społecznej inspekcji pracy.

W razie stwierdzenia naruszeń przez pracownika przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, społeczny inspektor pracy zwraca uwagę pracownikowi na obowiązek ich przestrzegania. Może również zwrócić się do kierownika zakładu pracy o czasowe odsunięcie pracownika od wykonywanych zadań.

W razie stwierdzenia naruszeń lub uchybień związanych z bezpieczeństwem i higieną pacy w zakładzie, społeczny inspektor pracy może wydać kierownikowi zakładu zalecenie dotyczące usunięcia w określonym terminie stwierdzonych uchybień lub nawet wstrzymania pracy urządzeń w przypadku bezpośredniego zagrożenia, mogącego spowodować wypadek przy pracy. Kierownik zakładu pracy może natomiast wnieść sprzeciw wobec takiego zalecenia do Państwowej Inspekcji Pracy w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania.

Jak chroniony jest społeczny inspektor pracy?

Ponieważ osoba pełniąca funkcję społecznego inspektora pracy narażona jest w szczególny sposób na szykany ze strony pracodawcy, ustawa o społecznej inspekcji pracy zapewnia jej ochronę. Zgodnie z art. 13 ustawy zakład pracy nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy z pracownikiem pełniącym funkcję społecznego inspektora pracy w czasie trwania jego mandatu oraz w okresie roku po jego wygaśnięciu. Ustawowa gwarancja ochrony obejmuje również warunki pracy i płacy pracownika pełniącego funkcję społecznego inspektora pracy.

Zakładowy inspektor pracy przy Yazaki Automitive Products Poland

 Jolanta Kolon